• Αρχική
• >
• Θέματα
• >
• Aυγούστου Μύθοι !

Ο Αύγουστος είναι ο μήνας που προλέγεις τον καιρό; Είναι θερινός μήνας;

Ο λαός τον Αύγουστο τον θεωρεί έναν καλό μήνα γι’ αυτό λέγεται και το δίστιχο: Αύγουστε καλέ μου μήνα, να ‘σουν  δυο φορές το χρόνο. Παρ’ όλα αυτά όμως λέει και την παροιμία … κι από Αύγουστο χειμώνα.

Οι πρώτες δώδεκα μέρες του Αυγούστου ονομάζονταν δρίμες και ήταν ο καιρός που έβγαζαν τα μερομήνια δηλαδή έβγαζαν τις μετεωρολογικές συνθήκες του έτους, κάθε μέρα – δρίμα αντιστοιχούσε και σε έναν μήνα.

Τις μέρες αυτές δεν έπρεπε να πάει κάποιος στη θάλασσα για μπάνιο, ούτε να πλύνει ούτε να κόψει σταφύλια και σύκα.

Οι λαϊκές ονομασίες του μήνα,

Όπως Συκολόγος, Τραπεζοφόρος  αναφέρονται κυρίως στην αφθονία των καρπών του: «Αύγουστε καλέ μου μήνα να ‘σουν δυο φορές το χρόνο».

Σε μερικές περιοχές οι πρώτες ημέρες του Αυγούστου θεωρούνταν ότι συμπίπτουν με την «εώα επιτολή» του Σείριου, δηλαδή την ανατολή του λαμπρότερου άστρου της νύχτας λίγο πριν από την ανατολή του Ήλιου.

Όπως αναφέρουν οι Μάνος Δανέζης και Στράτος Θεοδοσίου: «Ο Σείριος είναι το λαμπρότερο άστρο του αστερισμού του Μεγάλου Κυνός και η “εώα επιτολή” του σ’ αυτή τη χρονική περίοδο είχε συνδεθεί στην αρχαιότητα με τα “κυνικά καύματα” (τα dies caniculariae των Λατίνων), δηλαδή με τις θερμότερες ημέρες του έτους, τα οποία “καύματα” οι αρχαίοι απέδιδαν στην επί πλέον αύξηση της θερμοκρασίας από την υποτιθέμενη προσθήκη της ακτινοβολίας του Σείριου στην ακτινοβολία του Ήλιου».

Λέγεται μάλιστα πως ο Αύγουστος αρχικά είχε 30 ημέρες,

Αλλά ο Οκταβιανός του πρόσθεσε αυθαίρετα ακόμη μία ημέρα (που πήρε από τον Φεβρουάριο) για να μην υστερεί από τον Ιούλιο, που ήταν αφιερωμένος στον Ιούλιο Καίσαρα, κάτι που δεν ευσταθεί.

Λέγεται, επίσης, ότι ο Αύγουστος έβαλε τον μήνα σε αυτή την θέση, για να τιμήσει τον θάνατο της Κλεοπάτρας η οποία έθεσε τέλος στη ζωή της στις 12 Αυγούστου του 30 π.Χ. αν και ο ακριβής τρόπος του θανάτου της καλύπτεται από μυστήριο.

Κατά το Βυζαντινό ημερολόγιο που ακολουθεί ακόμη και σήμερα η Ορθόδοξη Εκκλησία, και το οποίο αρχίζει τον Σεπτέμβριο, ήταν ο τελευταίος μήνας του χρόνου κι έτσι η 31 Αυγούστου γιορτάζονταν ως παραμονή της Πρωτοχρονιάς.

Οι αρχαία Αθήνα γιόρταζε την νύχτα της 28ης Εκατομβαιώνος,

Ημερομηνία που συμπίπτει με τον δικό μας Δεκαπενταύγουστο, αγόρια και κορίτσια ανέβαιναν στον βράχο της Ακροπόλεως και χόρευαν τραγουδώντας προς τιμή της θεάς Αθηνάς.

Η πρώτη μεγάλη γιορτή του Αυγούστου στο χριστιανικό εορτολόγιο κατέχει η 6η Αυγούστου εορτή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, αυτή την ημέρα στις Εκκλησίες ευλογούνται τα σταφύλια.

Πρόκειται για το αρχαιοελληνικό έθιμο των «απαρχών» που νοηματοδοτήθηκε από την Εκκλησίας. Οι «απαρχές» (από + αρχή), συνεχίζονται ακόμα και σήμερα, με την προσφορά των πρώτων σταφυλιών.

Όπως αναφέρει ο λαογράφος Γ. Αικατερινίδης,  στην Αγιά Κυδωνίας συνηθίζουν να πηγαίνουν τα σταφύλια αποβραδίς, να μένουν όλη τη νύχτα στο ναό και το πρωί να ευλογούνται και να μοιράζονται.

Στον Κρουσώνα “την ημέρα του Χριστού πάμε απ’ τα αμπέλια και κόβουμε σταφύλια και τα φέρνουμε στην εκκλησία μαζί με βασιλικούς και τα ευλογεί ο παπάς.

Στο τέλος παίρνουμε αντίδωρο, ένα τσαμπί σταφύλι κι ένα βασιλικό.

Τρως μερικές ρώγες και τ’ άλλο το ρίχνεις στο βαρέλι για το καλό”. Ήταν συνήθεια αυτά τα σταφύλια των απαρχών να τα βάζουν στα κρασοβάρελα για να έχει την ευλογία της εκκλησίας και το κρασί.

Ο Αύγουστος, όμως, είναι γνωστότερος για τον «δεκαπενταύγουστό» του, σύμφωνα με τη λαογράφο Ελένη Ψυχογιού: «Τα πανηγύρια της Παναγίας τελούνται παραδοσιακά στο απόγειο του καλοκαιριού, όταν έχει ολοκληρωθεί ο παραγωγικός κύκλος, αφήνοντας στους ανθρώπους χρόνο σχόλης και προσόδους για να καταναλώσουν σε μια “τελετουργική σπατάλη”…

Πέρα από εκδηλώσεις πίστης,

Τα πανηγύρια αποτελούν συλλογικά πολυσύνθετα και ύψιστης σημασίας επικοινωνιακά γεγονότα, που λειτουργούν ως θεμέλια πολιτισμού για τις ανθρώπινες κοινότητες ακόμη και στις μέρες μας, με όποια μορφή επιτελούνται κατά τόπους».

Ο Αύγουστος είναι ένας μήνας σίγουρα ξεχωριστός από την αρχαιότητα ακόμη.