• Αρχική
• >
• Θέματα
• >
• Ελευσίνια μυστήρια !

Τι μπορεί να ήταν τα ελευσίνια μυστήρια;

Τα ελευσίνια μυστήρια είναι αυτά που κρατήθηκαν μυστικά περισσότερο από όλα τα άλλα μυστήρια του αρχαίου κόσμου.

Η καταγωγή τους είναι πάρα πολύ παλιά, αφού ξεκινούν από τα Καβείρια μυστήρια της Σαμοθράκης, που ήταν και τα παλαιότερα. Στην Αττική θράκες άποικοι μετέφεραν τα καβείρια που εξελίχθηκαν σε ελευσίνια.

Ελευσίνια ονομάστηκαν διότι τελούντο στην Ελευσίνα.

Τα Ελευσίνια μυστήρια βασίζονταν στον μύθο της αναζήτησης της Περσεφόνης από την μητέρα της Δήμητρα μετά την αρπαγή της από τον άρχοντα του κάτω κόσμου Πλούτωνα.

Κατά μία εκδοχή πριν η Θεά Δήμητρα αναχωρήσει για τον Όλυμπο, δίδαξε στους άρχοντες της Ελευσίνας Τριπτόλεμο, Διοκλή, Εύμολπο και Κελεό , τα Ελευσίνια μυστήρια, σε ανάμνηση της αναζήτησης και της ανάκτησης της κόρης της Περσεφόνης.

Η Θεά δίδαξε επίσης στον Τριπτόλεμο την καλλιέργεια του σίτου, αναθέτοντας του την αποστολή να την διαδώσει σε όλους τους ανθρώπους της Γης.

Όπως η θεά Δήμητρα βάσει του μύθου χάρισε στην ανθρωπότητα την γνώση για τη καλλιέργεια της γης και τη παρασκευή του άρτου που όχι μόνο έμεινε αθάνατος αλλά παρευρίσκεται καθημερινά στο τραπέζι μας, έτσι και η κόρη της Περσεφόνη, μέσω του ίδιου μύθου βάζει τα θεμέλια και στηρίζει τις βάσεις για την αθανασία της ψυχής κωδικοποιώντας το όλο ζήτημα σε δύο λέξεις (κόρα + ψίχα = κόρη-ψυχή ),που ως τα δύο βασικά μέρη του άρτου, μας συντροφεύουν και μας θρέφουν καθημερινά.

Η βασική εορτή των Μυστηρίων τελούνταν κάθε χρόνο κατά το μήνα Βοηδρομιώνα (τέλος Σεπτεμβρίου).

Η διοργάνωσή της ανατίθετο σε δύο ονομαστές οικογένειες, τους Ευμολπίδες και τους Κήρυκες.Από τους πρώτους προερχόταν ο Ιεροφάντης, ο οποίος προΐστατο στις απόκρυφες τελετές.

Από τους δεύτερους ο Δαδούχος, που είχε σημαντικό ρόλο στη διαδικασία της μύησης, και ο Ιεροκήρυξ, ο οποίος κήρυσσε την έναρξη των μυστηρίων.

Mε τον Iεροφάντη,

Συνεργαζόταν η ιέρεια της Δήμητρας που διέμενε μόνιμα στο ιερό της Ελευσίνας. Οι συμμετέχοντες αποκαλούνταν επόπται ή έφυροι.

Την προηγουμένη της γιορτής, οι έφηβοι της πόλης υποδέχονταν τα Ιερά Αντικείμενα, τα οποία δε φανερώνονταν σε κανέναν παρά μόνο από τους Ιεροφάντες στους Μύστες, από την Ελευσίνα στο Ελευσίνιον, ιερό στη βάση της Ακρόπολης.

Η μεταφορά των Ιερών Αντικειμένων, γνωστά και ως ελευσινιακές κύστες, ήταν καθήκον των ιεροφαντών της Δήμητρας και της Κόρης, οι οποίες έφερναν τα κιβώτια στην Αθήνα ανεβασμένες σε άρμα που έσερναν βόδια.

Δυστυχώς, δεν υπάρχει καμία πληροφορία για την ακριβής πορεία που ακολουθούσε η πομπή των ιερών για να φτάσει από την Ελευσίνα στην Αθήνα.

Από την στιγμή που η πομπή έφτανε σε απόσταση δυο χιλιομέτρων από το Δίπυλο των Αθηνών, σταματούσε.

Ένα άτομο που συμμετείχε στην πομπή,

Και ήταν αφιερωμένο στην υπηρεσία των δυο Θεαίνων, γνωστός και ως Φαιδρύντης, έμπαινε από το Δίπυλο στην Αθήνα με σκοπό να συναντήσει την ιέρεια της Αθηνάς και να της αναγγείλει την άφιξη των ιερών και την είσοδο τους στην πόλη της Παλλάδος.

Την ημέρα εκείνη ολόκληρη η πόλη συγκεντρώνονταν για να υποδεχτεί και να τιμήσει τα ιερά.

Όλοι οι αξιωματούχοι και οι πολίτες των Αθηνών με τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους πήγαιναν προς συνάντηση των ιερών της Θεάς και τα συνόδευαν μέχρι τον τόπο διαμονής τους, που ήταν το Ελευσίνιο των Αθηνών, στους πρόποδες της Ακρόπολης.

Το νόημα των Ελευσίνιων μυστηρίων παραμένει για τον σύγχρονο άνθρωπο αλλά και στην αρχαιότητα για κάθε αμύητο, κάτι το άγνωστο.

Ενώ από την μια πλευρά,

Υπάρχουν επαρκής ιστορικές μαρτυρίες που αφορούν όλα όσα τα μυστήρια περιελάμβαναν μέχρι την στιγμή που η πομπή προς τιμή της Θεάς έφτανε στον ιερό χώρο του τελεστηρίου, τα στοιχεία που από την άλλη διαθέτουμε για τα όσα γίνονταν μέσα στο τελεστήριο (κάτι που αποτελούσε και το κύριο μέρος των μυστηρίων) είναι πάρα πολύ ελάχιστα.

Το αίτιο για αυτήν την μυστικότητα μπορεί να θεωρηθεί ότι, ”πατάει” σε δυο βάσεις, μια θρησκευτικού και μια πολιτικού χαρακτήρα.

Όσο αφορά την θρησκευτική πλευρά του ζητήματος, μια αναδρομή στον ομηρικό ύμνο είναι αρκετή.

Στο τέλος λοιπόν του ύμνου προς τη Δήμητρα διαβάζουμε: “Η Δήμητρα μύησε όλους εις τα σεβαστά μυστήρια της, τα οποία δεν επιτρέπεται ούτε να τα παραμελούμε, ούτε να τα διερευνούμε, ούτε να τα κοινολογούμε” Πράγματι, αυτή η αρχή τηρήθηκε με μεγάλη αυστηρότητα από τους αρχαίους συγγραφείς.

Ο Παυσανίας για παράδειγμα,

Εμφανίζεται ιδιαίτερα επιφυλακτικός, λέγοντας πως ένα Όνειρο τον εμπόδισε από το να περιγράψει τα όσα είδε στο εσωτερικό του εν άστει Ελευσίνιου και για αυτό τον λόγο περιορίστηκε σε εξωτερικές περιγραφές γενικού χαρακτήρα.